MBCT နဲ့ ပတ်သက်၍

Mindfulness Based Cognitive Therapy topic နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အခုတလော တစ်ချို့ကေလနိယကျောင်းသားတွေကြားမှာ သံသယတွေရှိကြမယ်ထင်တယ်။ ခေါင်းစဉ်ကတူနေပေမယ့် ပို့ချချက်တွေအရမ်းကို ကွာခြားလွန်းနေတော့ ရွေးချယ်ဖို့ အခက်တွေ့ကြတယ်လို့လည်းကြားရတယ်။ MBCT နဲ့အနီးစပ်ဆုံးနှိုင်းယှဉ်ပြီး စဉ်းစားရင်တော့ Behavior Cognitive therapy ကို ပြောရင်ကောင်းမယ်ထင်တယ်။ ဆိုးရွားနေတဲ့ အမှုအရာတစ်ခုခုကို ကုစားဖို့ဆိုတဲ့အချိန်မှာ အမူအရာချင်းမတူရင် ကုစားပုံတွေလည်း တူမှာမဟုတ်ပါဘူး။ သို့သော် အဲဒါအမှုအရာကိုစွဲလမ်းနေတဲ့စိတ်၊ ကျင့်သားရနေတဲ့အကျင့်တွေကို ဖျောက်ဖို့ဆိုတဲ့ဦးတည်ချက်တော့တူနေရမှာပေါ့။ MBCT မှာ လည်း ဒီလိုပါဘဲ အနာရောဂါတစ်ခုခု သို့မဟုတ် စိတ်ဒဏ်ရာတစ်ခုခုကြောင့် ဖြစ်နေတဲ့စိတ်ရောဂါကို ကုစားတဲ့အချိန်မှာ လူနာတွေရဲ့အခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး ကုစားပုံတွေလည်း ကွဲပြားကြမှာပေါ့။ MBCT မှာတော့ သတိကိုအခြေခံတဲ့ကုစားနည်းတစ်ခု။ 

ယူရိုက ဆေးရုံပေါင်း ၅၀၀ လောက်က လူနာတွေကို တရားထိုင်ပြီးကုစားနည်းတစ်ခုကို စမ်းသပ်ခဲ့ရာကစပြီး ဒီ MBCT ကပေါ်လာခဲ့တာဘဲမဟုတ်လား။ MBCT ကုစားနည်းကိုအသုံးပြုရာမှာ---
၁။ လူနာတွေရဲ့အတွေးနဲ့ခံစားချက်တွေကိုလည်း လက်ခံရမယ်။
၂။ လူနာစိတ်ကို လက်ရှိပစ္စုပ္ပန်ဆီကိုပို့ဆောင်ပေးရမယ် ဆိုတဲအချက်က အဓိကကျတယ်။
ဒီနှစ်ချက်လုံးက တရားမှတ်တဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာလမ်းစဉ်နဲ့တစ်သားထဲဘဲမလား။ ဘာကွာနေလို့လဲ။ MBCT နဲ့ ဗုဒ္ဓတရားတော်တို့ဆက်စပ်မှုတွေကို သွားတဲ့လမ်းကြောင်းနဲ့ ကုစားပုံတွေကအစ တူနေတာကိုတွေ့ရတယ်။ MBCT မှာတော့ နိဗ္ဗာန်အထိသွားနေတာတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့လေ။ စိတ်ရောဂါကုစားတဲ့ ကုထုံးတစ်ခုအနေနဲ့သာ အသုံးပြုသည့်နည်းလမ်းတစ်ခုသာဖြစ်သင့်အတွက် လူနာတွေရဲ့စိတ်က ပုံမှန်အနေအထားသို့ပြန်ရောက်ရင် အောင်မြင်ပြီပေါ့။ 

ဒီနှစ် Buddhist psychotherapy subject မှာ MBCT ကိုလည်း topic တစ်ခုအနေနဲ့ ပေးထားသည့်အတွက် Buddhist perspective ကနေ ချဉ်းကပ်ရပါတယ်။ အရင်နှစ်တွေက ကျောင်းသားဟောင်းတစ်ချို့တွေဆီကပြောတာတော့ MBCT ကို ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ်ကို အခြေခံပြီး ပို့ချပေးတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီနှစ်မှာတော့ သတိပဋ္ဌာနသုတ်ကိုအခြေခံပြီး ပို့ချသွားတယ်။ Revision ပြန်တဲ့အခါမှာတော့ ဘာဝနာအဆင့်ဆင့် Power point နောက်ခံထားပြီး Treatment အမျိုးမျိုးကို ရှင်းပြသွားတယ်။ ရှင်းလင်းချက်တွေကိုတော့ နားလည်တယ်၊ သို့သော် စာမေးပွဲအတွက်ကိုတော့ ကျောင်းသားတွေက ဇဝေဇဝါ ဖြစ်သွားတယ်လို့ကြားရတယ်။ ဒါတွေအားလုံးက သတိကိုအခြေခံတဲ့ရှင်းလင်းချက်တွေကြီးပါဘဲ။ 

ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ်က စိတ်ကိုအနာဂတ် သို့မဟုတ် အတိတ်ဆီကနေ ပစ္စုပ္ပန်ဆီကိုပြန်လာခိုင်းတာ။ အဲဒီသုတ်ကိုရှင်းပြရင် ဆရာက Communication cart ရဲ့ သီအိုရီလေးနဲ့ P,T and R ဆိုပြီးရှင်းပြလေ့ရှိတယ်။ ဒီနှစ်မှာ Patient, Therapist and Relative လို့ ရှင်းပြပေမယ့် အရင်နှစ်ဟောင်းကျောင်းသားတွေပြောတာကတော့ Patient, Therapist and Reduction လို့သိရတယ်။ ဘယ်လိုနေနေ နှစ်ခုလုံးကတော့ ဒီ psychotherapy အတွက် သင့်တော်တယ်။ ဒီနှစ်မှာတော့ ဒီ Communication cart ကိုတော့ Buddhist counselling ပို့ချတုန်းက အကျယ်တစ်ဝင့်ပြောပြတယ်။ ဒီ Communication cart theory ကိုတော့ MBCT အတွက်သီးသန့်မဟုတ်ဘဲ Psychotherapy နဲ့ Counselling activity တိုင်းနဲ့သက်ဆိုင်ပါတယ်။ တစ်ချို့တွေကပြောကြတယ် MBCT ကိုရေးရင် Communication cart ကို အကျယ်တဝင့်ရေးရမယ်တဲ့။ ပြောချင်တာက ဒီ Communication cart က Theory တစ်ခုဘဲဖြစ်တယ်။ Psychotherapy မှာတော့ Psychology လို သီအိုရီကိုဖော်ပြရုံနဲ့မရဘူး။ Science သက်သက်မဟုတ်ဘူး၊ Practice ဖြစ်တယ်။ Treatment တစ်ခုခုတော့ပါနေရမယ်။
Buddhist psychotherapy တို့ Buddhist counseling တို့ကို ရေးတဲ့အခါမှာ Buddhist psychotherapy, Buddhist counseling တွေကို ရှာရေးနေတာမဟုတ်ဘူး။ Buddha’s Teaching ထဲက Psychotherapy value, counseling value တွေကို ရေးနေတာ။ Buddhist Teaching ထဲကို Psychotherapy, counseling တို့ကို ထည့်နေတာမဟုတ်ဘူး။ Psychotherapy ထဲကို Buddhist teaching တွေထည့်နေတာ။ Christian teaching, Muslim teaching တွေဘဲဖြစ်ဖြစ် ထည့်လို့ ရတယ်။ 

MBCT ကိုရေးတဲ့အခါမှာ ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ်ကိုအခြေခံရမယ်၊ သတိပဋ္ဌာနသုတ်ကို အခြေခံရမယ် စတဲ့ သတ်မှတ်ချက်တွေမရှိပါဘူး။ Mindfulness ကိုအခြေခံတဲ့ Treatment ဖြစ်တဲ့ Buddha’s teaching ဖြစ်ဖို့ဘဲလိုပါတယ်။ ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ်ဘဲ အခြေခံခံ၊ သတိပဋ္ဌာနသုတ်ဘဲအခြေခံခံ အခြားသာမညဖလသုတ်စတဲ့ သုတ်တွေကိုဘဲအခြေခံခံ၊ အဘိဓမ္မာပိဋကတ်ထဲကတရားတော် တွေဘဲ အခြေခံခံ MBCT နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ proposition ဖြစ်ဖို့ဘဲလိုအပ်ပါတယ်။ အခုလက်ရှိဖြေရမယ့် MBCT ကိုလည်း ဘယ် theory အခြေခံတယ်ဆိုတာကို ကြည့်စရာမလိုဘဲ၊ Therapy ကို ဘယ်လိုသင်ပြသွားတယ်ဆိုတာကို ပိုပြီးအရေးကြီးတယ်ထင်ပါတယ်။ MBCT topic နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျောင်းသားတွေအမျိုးမျိုးရေးကြလိမ့်မယ်။ သူ့ရှုထောင့်နဲ့သူတော့ မှန်ကြလိမ့်မယ်။ ဘယ် Topic က အမှတ်ပိုရလိမ့်မယ်ဆိုတာကိုတော့ အမှတ်ပေးတဲ့သူပေါ်မှာမူတည်ပါတယ်။ သူများရေးတဲ့ Topic တွေကြည့်သလို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ရဲ့ ထင်မြင်ချက်၊ တင်ပြချက်တွေကိုလည်း ရေးလို့ရပါတယ်။ အဓိကက အပြောင်းအလဲတွေလုပ်လိုက်တာနဲ့ စိုးရိမ်နေတဲ့စိတ်တွေကို ဖျောက်ဖို့လိုပါတယ်။ တင်ပြပုံတွေဘယ်လိုဘဲ ကွဲပါစေ MBCT နဲ့ကိုက်ညီရင် ဘယ်လို တင်ပြချက်မဆို အမှတ်ရလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ 

MBCT နဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးနေကြလို့ Buddhist psychotherapy ကို ခြောက်လသာသာ လေ့လာထားတဲ့ ဦးနှောက်သေးသေးလေးနဲ့ ပြောပြတာပါ။ တော်လို့ တတ်လို့ မဟုတ်ပါ။ မှားရင်လည်း ပြောပြပါဦးလို့ ဖိတ်ခေါ်ချင်ပါတယ်။ လိုနေရင်လည်း ပြင်ဆင်ပေးပါဦးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။

လေးစားစွာဖြင့် 

အရှင်နန္ဒိယ (ဖယ်ခုံ) 

22.09.2018  5:36:00 PM

MBCT နဲ႔ ပတ္သက္၍ 

Mindfulness Based Cognitive Therapy topic နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အခုတေလာ တစ္ခ်ိဳ႕ေကလနိယေက်ာင္းသားေတြၾကားမွာ သံသယေတြရွိၾကမယ္ထင္တယ္။ ေခါင္းစဥ္ကတူေနေပမယ့္ ပို႔ခ်ခ်က္ေတြအရမ္းကို ကြာျခားလြန္းေနေတာ့ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ အခက္ေတြ႔ၾကတယ္လို႔လည္းၾကားရတယ္။ MBCT နဲ႔အနီးစပ္ဆုံးႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး စဥ္းစားရင္ေတာ့ Behavior Cognitive therapy ကို ေျပာရင္ေကာင္းမယ္ထင္တယ္။ ဆိုးရြားေနတဲ့ အမႈအရာတစ္ခုခုကို ကုစားဖို႔ဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ အမူအရာခ်င္းမတူရင္ ကုစားပုံေတြလည္း တူမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သို႔ေသာ္ အဲဒါအမႈအရာကိုစြဲလမ္းေနတဲ့စိတ္၊ က်င့္သားရေနတဲ့အက်င့္ေတြကို ေဖ်ာက္ဖို႔ဆိုတဲ့ဦးတည္ခ်က္ေတာ့တူေနရမွာေပါ့။ MBCT မွာ လည္း ဒီလိုပါဘဲ အနာေရာဂါတစ္ခုခု သို႔မဟုတ္ စိတ္ဒဏ္ရာတစ္ခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ေနတဲ့စိတ္ေရာဂါကို ကုစားတဲ့အခ်ိန္မွာ လူနာေတြရဲ႕အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး ကုစားပုံေတြလည္း ကြဲျပားၾကမွာေပါ့။ MBCT မွာေတာ့ သတိကိုအေျခခံတဲ့ကုစားနည္းတစ္ခု။ 

ယူရုိက ေဆးရုံေပါင္း ၅၀၀ ေလာက္က လူနာေတြကို တရားထိုင္ၿပီးကုစားနည္းတစ္ခုကို စမ္းသပ္ခဲ့ရာကစၿပီး ဒီ MBCT ကေပၚလာခဲ့တာဘဲမဟုတ္လား။ MBCT ကုစားနည္းကိုုအသုံးျပဳရာမွာ​---

၁။ လူနာေတြရဲ႕အေတြးနဲ႔ခံစားခ်က္ေတြကိုလည္း လက္ခံရမယ္။

၂။ လူနာစိတ္ကို လက္ရွိပစၥဳပၸန္ဆီကိုပို႔ေဆာင္ေပးရမယ္ ဆိုတဲအခ်က္က အဓိကက်တယ္။

ဒီႏွစ္ခ်က္လုံးက တရားမွတ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာလမ္းစဥ္နဲ႔တစ္သားထဲဘဲမလား။ ဘာကြာေနလို႔လဲ။ MBCT နဲ႔ ဗုဒၶတရားေတာ္တို႔ဆက္စပ္မႈေတြကို သြားတဲ့လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ကုစားပုံေတြကအစ တူေနတာကိုေတြ႔ရတယ္။ MBCT မွာေတာ့ နိဗၺာန္အထိသြားေနတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ေလ။ စိတ္ေရာဂါကုစားတဲ့ ကုထုံးတစ္ခုအေနနဲ႔သာ အသုံးျပဳသည့္နည္းလမ္းတစ္ခုသာျဖစ္သင့္အတြက္ လူနာေတြရဲ႕စိတ္က ပုံမွန္အေနအထားသို႔ျပန္ေရာက္ရင္ ေအာင္ျမင္ၿပီေပါ့။ 

ဒီႏွစ္ Buddhist psychotherapy subject မွာ MBCT ကိုလည္း topic တစ္ခုအေနနဲ႔ ေပးထားသည့္အတြက္ Buddhist perspective ကေန ခ်ဥ္းကပ္ရပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ေတြက ေက်ာင္းသားေဟာင္းတစ္ခ်ိဳ႕ေတြဆီကေျပာတာေတာ့ MBCT ကို ဘေဒၵကရတၱသုတ္ကို အေျခခံၿပီး ပို႔ခ်ေပးတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ သတိပ႒ာနသုတ္ကိုအေျခခံၿပီး ပို႔ခ်သြားတယ္။ Revision ျပန္္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဘာဝနာအဆင့္ဆင့္ Power point ေနာက္ခံထားၿပီး Treatment အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ရွင္းျပသြားတယ္။ ရွင္းလင္းခ်က္ေတြကိုေတာ့ နားလည္တယ္၊ သို႔ေသာ္ စာေမးပြဲအတြက္ကိုေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြက ဇေဝဇဝါ ျဖစ္သြားတယ္လို႔ၾကားရတယ္။ ဒါေတြအားလုံးက သတိကိုအေျခခံတဲ့ရွင္းလင္းခ်က္ေတြႀကီးပါဘဲ။ 

ဘေဒၵကရတၱသုတ္က စိတ္ကိုအနာဂတ္ သို႔မဟုတ္ အတိတ္ဆီကေန ပစၥဳပၸန္ဆီကိုျပန္လာခိုင္းတာ။ အဲဒီသုတ္ကိုရွင္းျပရင္ ဆရာက Communication cart ရဲ႕ သီအိုရီေလးနဲ႔ P,T and R ဆိုၿပီးရွင္းျပေလ့ရွိတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ Patient, Therapist and Relative လို႔ ရွင္းျပေပမယ့္ အရင္ႏွစ္ေဟာင္းေက်ာင္းသားေတြေျပာတာကေတာ့ Patient, Therapist and Reduction လို႔သိရတယ္။ ဘယ္လိုေနေန ႏွစ္ခုလုံးကေတာ့ ဒီ psychotherapy အတြက္ သင့္ေတာ္တယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ဒီ Communication cart ကိုေတာ့ Buddhist counselling ပို႔ခ်တုန္းက အက်ယ္တစ္ဝင့္ေျပာျပတယ္။ ဒီ Communication cart theory ကိုေတာ့ MBCT အတြက္သီးသန္႔မဟုတ္ဘဲ Psychotherapy နဲ႕ Counselling activity တိုင္းနဲ႔သက္ဆိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြကေျပာၾကတယ္ MBCT ကိုေရးရင္ Communication cart ကို အက်ယ္တဝင့္ေရးရမယ္တဲ့။ ေျပာခ်င္တာက ဒီ Communication cart က Theory တစ္ခုဘဲျဖစ္တယ္။ Psychotherapy မွာေတာ့ Psychology လို သီအိုရီကိုေဖာ္ျပရုံနဲ႔မရဘူး။ Science သက္သက္မဟုတ္ဘူး၊ Practice ျဖစ္တယ္။ Treatment တစ္ခုခုေတာ့ပါေနရမယ္။

Buddhist psychotherapy တို႔ Buddhist counseling တို႔ကို ေရးတဲ့အခါမွာ Buddhist psychotherapy, Buddhist counseling ေတြကို ရွာေရးေနတာမဟုတ္ဘူး။ Buddha’s Teaching ထဲက Psychotherapy value, counseling value ေတြကို ေရးေနတာ။ Buddhist Teaching ထဲကို Psychotherapy, counseling တို႔ကို ထည့္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ Psychotherapy ထဲကို Buddhist teaching ေတြထည့္ေနတာ။ Christian teaching, Muslim teaching ေတြဘဲျဖစ္ျဖစ္ ထည့္လို႔ ရတယ္။ 

MBCT ကိုေရးတဲ့အခါမွာ ဘေဒၵကရတၱသုတ္ကိုအေျခခံရမယ္၊ သတိပ႒ာနသုတ္ကို အေျခခံရမယ္ စတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြမရွိပါဘူး။ Mindfulness ကိုအေျခခံတဲ့ Treatment ျဖစ္တဲ့ Buddha’s teaching ျဖစ္ဖို႔ဘဲလိုပါတယ္။ ဘေဒၵကရတၱသုတ္ဘဲ အေျခခံခံ၊ သတိပ႒ာနသုတ္ဘဲအေျခခံခံ အျခားသာမညဖလသုတ္စတဲ့ သုတ္ေတြကိုဘဲအေျခခံခံ၊ အဘိဓမၼာပိဋကတ္ထဲကတရားေတာ္ ေတြဘဲ အေျခခံခံ MBCT နဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ proposition ျဖစ္ဖို႔ဘဲလိုအပ္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိေျဖရမယ့္ MBCT ကိုလည္း ဘယ္ theory အေျခခံတယ္ဆိုတာကို ၾကည့္စရာမလိုဘဲ၊ Therapy ကို ဘယ္လိုသင္ျပသြားတယ္ဆုိတာကို ပိုၿပီးအေရးႀကီးတယ္ထင္ပါတယ္။ MBCT topic နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးေရးၾကလိမ့္မယ္။ သူ႔ရႈေထာင့္နဲ႔သူေတာ့ မွန္ၾကလိမ့္မယ္။ ဘယ္ Topic က အမွတ္ပိုရလိမ့္မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ အမွတ္ေပးတဲ့သူေပၚမွာမူတည္ပါတယ္။ သူမ်ားေရးတဲ့ Topic ေတြၾကည့္သလို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္၊ တင္ျပခ်က္ေတြကိုလည္း ေရးလို႔ရပါတယ္။ အဓိကက အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္လိုက္တာနဲ႔ စိုးရိမ္ေနတဲ့စိတ္ေတြကို ေဖ်ာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ တင္ျပပုံေတြဘယ္လိုဘဲ ကြဲပါေစ MBCT နဲ႔ကိုက္ညီရင္ ဘယ္လို တင္ျပခ်က္မဆို အမွတ္ရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ 

MBCT နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးေနၾကလို႔ Buddhist psychotherapy ကို ေျခာက္လသာသာ ေလ့လာထားတဲ့ ဦးေႏွာက္ေသးေသးေလးနဲ႔ ေျပာျပတာပါ။ ေတာ္လို႔ တတ္လို႔ မဟုတ္ပါ။ မွားရင္လည္း ေျပာျပပါဦးလို႔ ဖိတ္ေခၚခ်င္ပါတယ္။ လိုေနရင္လည္း ျပင္ဆင္ေပးပါဦးလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေလးစားစြာျဖင့္ 

အရွင္နႏၵိယ (ဖယ္ခုံ) 

22.09.2018  5:36:00 PM